Sự ra đời của bảo hiểm nhân thọ là một điều tất yếu

Bảo hiểm đã được ra đời từ rất lâu trên thế giới. Tuy nhiên ở Việt Nam, bảo hiểm nói chung và bảo hiểm nhân thọ nói riêng ra đời tương đối muộn. Sự ra đời và phát triển của ngành bảo hiểm gắn liền với những sự kiện lịch sử của đất nước.

Sự ra đời của bảo hiểm nhân thọ trên thế giới

Thời kỳ La Mã

Năm 100 Trước Công Nguyên, Caius Marius – Một nhà lãnh đạo quân đội La Mã đã tạo ra Câu lạc bộ mai táng trong quân đội của ông. Khi một thành viên trong Câu lạc bộ bị chết, các thành viên còn lại sẽ góp tiền để mai táng, bởi quan niệm của người La Mã “Nếu không an táng một cách đàng hoàng, những linh hồn sẽ trở thành những con ma khốn khổ”.

Tới những năm 450 Trước Công Nguyên, Câu lạc bộ mai táng đã có những trường hợp còn hỗ trợ 1 chút tiền cho người thân của những binh lính đã chết. Thời điểm đế chế La Mã sụp đổ, các Câu lạc bộ mai táng cũng sụp đổ theo.

Bảo hiểm nhân thọ rất cần thiết với cuộc sống của mỗi người

Châu Âu

Vào những năm 1600, nền kinh tế của Châu Âu phụ thuộc lớn vào hàng hải, lợi nhuận hấp dẫn thúc đẩy thương nhân vượt đại dương tìm tới những vùng đất mới. Những chuyến đi ấy hứa hẹn những thành công, giàu có nhưng cũng báo trước cái giá phải trả bằng chính tài sản, tính mạng của ng lái buôn khi đại dương nổi giận.

Khi đó, bên cạnh hợp đồng bảo hiểm cho tài sản, tàu thuyền người ta đã nghĩ đến bảo hiểm cho chính mạng sống của mình. Bắt đầu từ thời trung cổ, ở Bắc Âu, ở Pháp... đã xuất hiện các phường buôn.

Mục đích của những phường buôn này là để duy trì những mối quan hệ tương hỗ giữa các thành viên. Để gia nhập phường buôn, các thành viên phải đóng 1 khoản tiền mặt hoặc bằng thực phẩm.

Đổi lại, khi chết họ sẽ được phường buôn mai táng và cử hành tang lễ. Trong những trường hợp ốm đau, các thành viên cũng sẽ nhận được tiền điều trị, họ sẽ nhận được trợ cấp khi tuổi già, khi gặp bất hạnh trong cuộc sống. Ở đây, phường buôn đã bao hàm yếu tố xác định bảo hiểm con người, đó là sự tương hỗ giữa những người cùng hội cùng thuyền.

Những rủi ro và những cơ hội làm giàu từ những chuyến đi vượt đại dương đã khai sinh ra ngành bảo hiểm. Nhưng có được ngành bảo hiểm nhân thọ phát triển như hiện nay phải đánh dấu bằng những phát minh toán học và những cuộc cách mạng.

Sự ra đời của bảo hiểm nhân thọ trên thế giới

Vào thế kỷ thứ 2 sau công nguyên, nhà luật học Un-pin đã lập ra bảng tỷ lệ tử vong đầu tiên trên thế giới. Mặc dù có những hình thái và những phương tiện cơ bản để ngành bảo hiểm nhân thọ có thể hình thành nhưng cả 1 thời gian dài sản phẩm bảo hiểm nhân thọ bị sự cấm đoán từ các vua chúa Châu Âu và nhà thờ thiên chúa giáo.

Người ta cho rằng nó giống như một trò chơi và lạm dụng cuộc sống con người nhưng thực tế đã chứng minh ngược lại. Cho tới thế kỷ 17, các nhà toán học Pascal và Fermat đã tìm ra phương pháp tính xác suất, nhà toán học người Anh Dossey hoàn thiện được kỹ thuật tính phí bảo hiểm. Lợi nhuận và những giá trị xã hội mà bảo hiểm nhân thọ mang lại đã tạo chỗ đứng cho sản phẩm này.

Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ ra đời đầu tiên năm 1583 tại London, người được bảo hiểm là William Gybbon. Theo hợp đồng thỏa thuận, một nhóm người sẽ cùng góp tiền và số tiền này sẽ được chi trả cho người nào trong số họ chết trong vòng 1 năm. Lúc đó, ông William Gybbon chỉ phải đóng 32 bảng phí bảo hiểm và khi ông chết (trong năm đó), người thừa kế của ông được hưởng 400 bảng.

Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ đầu tiên ra đời ở Philadelphia (Mỹ). Công ty đó đến nay vẫn còn hoạt động nhưng ban đầu nó chỉ bán bảo hiểm cho các con chiên ở nhà thờ của mình. Năm 1762, công ty bảo hiểm nhân thọ Equitable ở Anh được thành lập và bán bảo hiểm nhân thọ cho mọi người dân.

Ở Châu Á, công ty bảo hiểm nhân thọ đầu tiên ra đời ở Nhật Bản. Năm 1868 công ty bảo hiểm Meiji của Nhật ra đời và đến năm 1888 và 1889, hai công ty khác là Kyoei và Nippon ra đời và phát triển cho đến nay.

Lịch sử ra đời và phát triển của bảo hiểm nhân thọ

Sự ra đời của bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam

Với nhận thức sâu sắc về vai trò và tầm quan trọng của bảo hiểm nhân thọ, trong những năm qua Chính phủ và Bộ Tài chính rất quan tâm phát triển nghiệp vụ này.

Với sự ra đời của công ty bảo hiểm nhân thọ, chính thức đầu tiên ở Việt Nam năm 1996 đã khẳng định rõ sự quan tâm của các cơ quan Nhà nước tầm vĩ mô. Mặc dù chúng ta mới tiến hành nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ gần ba năm, nhưng trong thực tế bảo hiểm nhân thọ đã xuất hiện ở Việt Nam từ rất sớm dưới nhiều hình thức khác nhau.

Trước năm 1954, ở miền Bắc, những người làm việc cho Pháp đã được bảo hiểm và một số gia đình đã được hưởng quyền lợi bảo hiểm của các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ này. Các hợp đồng bảo hiểm này đều do các công ty bảo hiểm của Pháp trực tiếp thực hiện.

Trong những năm 1970 - 1971 ở miền Nam công ty Hưng Việt bảo hiểm đã triển khai một số loại hình bảo hiểm như: An sinh giáo dục, Bảo hiểm nhân thọ trọn đời, Bảo hiểm tử kỳ thời hạn 5/10/20 năm nhưng công ty này chỉ hoạt động từ một đến hai năm nên các nghiệp vụ bảo hiểm không được biết đến rộng rãi. Tuy nhiên, lâu dần với nhiều lợi ích hấp dẫn hơn nhiều so với sản phẩm thông thường, số lượng khách hàng tham gia bảo hiểm nhân thọ trọn đời ngày càng tăng qua các năm.

Năm 1987, Bảo Việt đã có đề án “Bảo hiểm nhân thọ và việc vận dụng vào Việt Nam” nhưng vào lúc đó điều kiện đất nước còn gặp nhiều khó khăn như:

• Tỷ lệ lạm phát rất cao và không ổn định.
• Thu nhập của nhân dân chỉ đủ để chi tiêu cho những nhu cầu tối thiểu thường ngày, phần tiết kiệm rất ít.
• Chưa có điều kiện để công ty bảo hiểm hoạt động trong lĩnh vực đầu tư. Công ty bảo hiểm lúc đó chưa được phép sử dụng quỹ bảo hiểm đi đầu tư, môi trường đầu tư chưa phát triển.
• Chưa có những quy định mang tính chất pháp lý để điều chỉnh mối quan hệ giá công ty bảo hiểm và người tham gia bảo hiểm, bảo vệ quyền lợi cho người được bảo hiểm và khả năng thanh toán của công ty bảo hiểm.

Với những khó khăn trên đã không cho phép công ty Bảo Việt phát triển nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ. Thay cho bảo hiểm nhân thọ, năm 1990, Bộ Tài chính cho phép công ty Bảo Việt triển khai “Bảo hiểm sinh mạng con người thời hạn 1 năm”.

Thực tế triển khai nghiệp vụ này cho thấy việc lo xa cho gia đình khi không may người chủ gia đình bị mất mà chỉ tính đến trong vòng 1 năm là không hấp dẫn. Tâm lý người tham gia loại hình bảo hiểm này cũng không thoải mái. Do đó loại hình bảo hiểm này chỉ đáp ứng được nhu cầu cho những người già. Hơn hết, mọi người tham gia bảo hiểm đều thắc mắc, nếu không gặp rủi ro có được nhận lại gì không?

Với thực tế trên, cùng với việc đánh giá các điều kiện kinh tế xã hội Việt Nam trong những năm đầu thập kỷ 90, Tổng công ty bảo hiểm Việt Nam đã bắt đầu tiến hành nghiên cứu triển khai nghiệp bảo hiểm nhân thọ với hai loại hình mang tính chất tiết kiệm từ cuối năm 1993. Đến tháng 1 năm 1994, Tổng công ty bảo hiểm Việt Nam mới chính thức trình Bộ Tài chính dự án thành lập công ty Bảo hiểm nhân thọ.

Với những yêu cầu về quản lý quỹ bảo hiểm nhân thọ, Bộ Tài chính đã ký quyết định số 568/QĐ/TCCB ngày 22/6/1996 thành lập công ty bảo hiểm nhân thọ trực thuộc Bảo Việt. Sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt mới trong sự phát triển của ngành bảo hiểm Việt Nam.

Hiện nay, có 17 công ty bảo hiểm nhân thọ đang hoạt động tại Việt Nam, trong đó có rất nhiều các tập đoàn bảo hiểm nhân thọ lớn nhất thế giới như Prudential, Generali, Manulife, Sun Life, Chubb Life, Dai-ichi…

Sự ra đời của bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam

Vì sao sự ra đời của BHNT là một điều tất yếu?

Bảo hiểm nhân thọ ra đời xuất phát từ nhu cầu trong cuộc sống của con người. Chúng ta biết rằng trong cuộc sống sẽ có những biến cố, rủi ro xảy ra, vậy nên mong muốn của chúng ra là cố gắng giảm thiểu rủi ro. Vậy nên bảo hiểm nhân thọ ra đời là một điều tất yếu để chia sẻ rủi ro của số ít người kém may mắn trong số đông người những người tham gia.

Theo quy luật của cuộc sống thì con người ta sinh ra, lớn lên và chết đi là một điều tất yếu. Như vậy, cái chết là một phần của cuộc đời đối với bất kỳ ai sống trên trái đất.

Tuy nhiên, nếu cái chết là tất yếu đối với mỗi con người thì thời điểm xảy ra cái chết lại hoàn toàn không thể xác định trước. Chính vì lẽ đó mà nếu một người không may chết đi khi chưa làm tròn bổn phận của mình, chí ít là đối với người thân, thì cái chết của họ sẽ là gánh nặng cho chính gia đình họ.

Chưa kể đến rằng có một thực trạng đáng buồn là nhiều gia đình trở nên khó khăn, túng quẫn khi người trụ cột gia đình không may gặp rủi ro dẫn tới mất mát hoặc giảm thu nhập. Trong trường hợp này, bất kỳ một người bình thường nào cũng mong muốn có một nguồn tài chính để đảm bảo thực hiện những bổn phận của mình với người còn sống.

Con người ai rồi cũng sẽ già đi, kéo theo đó là sức khỏe yếu đi, sức lao động cũng mất dần. Bất kỳ ai cũng vậy, điều mong ước khi về già là được vui sống chốn yên tĩnh, được vui thú trong mảnh vườn nhỏ, luôn được minh mẫn, luôn được con cháu yêu thương và vẫn còn giá trị trong cuộc sống chứ không phải là gánh nặng cho con cháu ở cả trên phương diện tinh thần lẫn vật chất. Để làm được điều đó, bạn cần có khả năng tài chính độc lập để không bị phụ thuộc vào con cháu.

Rủi ro là điều không ai mong muốn nhưng rủi ro có thể xảy ra bất cứ khi nào bao gồm cả bệnh hiểm nghèo. Bệnh hiểm nghèo đang là mối lo ngại của rất nhiều người bởi sự nguy hiểm của căn bệnh đang dần trẻ hóa chứ không tập trung ở độ tuổi trung niên như trước đây. Nó là nguyên nhân gây ra khó khăn về tài chính cho hàng trăm ngàn gia đình mỗi năm.

Chi phí để có thể chữa trị thành công 1 ca mắc bệnh hiểm nghèo ít nhất là 300 triệu nếu bệnh được phát hiện sớm. Vậy nếu bạn rơi vào trường hợp này thì bạn và gia đình sẽ ra sao nếu không có đủ khả năng tài chính? Bạn sẽ chịu chết từ từ, bán hết tất cả những gì đang có hay bạn sẽ phải đi vay rồi gia đình sẽ rơi vào cảnh nợ nần, con cái, cha mẹ không ai chăm sóc?

Bảo hiểm nhân thọ cho cả gia đình

Bên cạnh đó, mỗi người dân lao động đều có ý thức tiết kiệm, dành dụm tiền để thực hiện những dự định trong tương lai. Không ai dám nói trước về tương lai và tiết kiệm từ hôm nay để đảm bảo cho ngày mai là biện pháp tích cực và có ý nghĩa nhất vì tương lai tốt đẹp của con cái, của gia đình luôn được đảm bảo bằng trình độ học vấn, bằng cấp khoa học, vị trí xã hội vững vàng.

=>> Để đáp ứng những nhu cầu thiết thực trên, bảo hiểm nhân thọ đã ra đời như một điều tất yếu.

Nhờ có bảo hiểm nhân thọ mà cuộc sống của con người trở nên hạnh phúc hơn, an toàn hơn. Tham gia bảo hiểm nhân thọ làm người ta tự tin hơn, quyết đoán hơn vì bảo hiểm nhân thọ giúp người tham gia giảm bớt sự ràng buộc đối với người thân mà người tham gia phải có trách nhiệm nuôi dưỡng. Chính sự tự tin này làm cho mọi hoạt động của người tham gia đạt hiệu quả cao hơn.

Nhờ những đặc tính ưu việt của mình mà bảo hiểm nhân thọ đã và đang phát triển rất nhanh rộng khắp các nước trên thế giới, đặc biệt là những nước có trình độ phát triển, trình độ dân trí và bình quân thu nhập đầu người cao. Đây là nguyên nhân chính thúc đẩy bảo hiểm nhân thọ phát triển mạnh và ngày càng chiếm tỷ trọng lớn so với các hoạt động của cả ngành bảo hiểm nói chung.