Những rủi ro trong bảo hiểm nhân thọ mà người tham gia nhất định phải biết

Bảo hiểm nhân thọ là giải pháp tài chính hiệu quả và phương án dự phòng rủi ro được nhiều người lựa chọn hiện nay. Tuy nhiên khi mua bảo hiểm nhân thọ vì một số lý do mà khách hàng có thể gặp phải những rủi ro. Vậy có những rủi ro nào khi mua bảo hiểm nhân thọ? Cách giải quyết như thế nào?

Những rủi ro khi mua bảo hiểm nhân thọ

Khi mua bảo hiểm nhân thọ, về cơ bản khách hàng sẽ gặp phải những rủi ro sau đây:

Tham gia bảo hiểm vì nể người quen

Có rất nhiều người tham gia bảo hiểm nhân thọ chỉ vì muốn giúp bạn bè/người quen đạt được doanh số bán hàng mà không thực sự hiểu về sản phẩm. Thậm chí có người vì tin tưởng chỗ người quen nên hợp đồng chưa cần nghiên cứu đã đặt bút vào ký kết. Điều này thực sự gây bất lợi cho bạn bởi trên cơ sở pháp lý đây là thỏa thuận đã được ký kết giữa hai bên, nếu bạn không thực hiện tốt nghĩa vụ theo như cam kết sẽ không được công ty bảo hiểm chi trả khi gặp rủi ro.

Hơn nữa, trong điều khoản hợp đồng còn quy định các trường hợp không được bảo hiểm. Nếu chẳng may bạn gặp rủi ro trong trường hợp đó sẽ không được nhận bồi thường dẫn đến những suy nghĩ sai lệch về bảo hiểm và ảnh hưởng đến mối quan hệ thân thiết của bạn.

Tư vấn viên là người thân có thể tư vấn cho bạn sản phẩm phù hợp nhất với nhu cầu của bạn nhưng không chịu trách nhiệm với những điều khoản bạn đã ký kết trong hợp đồng. 

Gặp phải những người giả danh đại lý bảo hiểm

Hiện nay, có nhiều đối tượng lừa đảo mạo danh là đại lý bảo hiểm đến tư vấn. Chúng làm giả các giấy tờ chứng minh mình là đại lý bảo hiểm của công ty, dùng những lời lẽ khéo léo, phóng đạo quyền lợi bảo hiểm để thuyết phục khách hàng. Sau khi khách hàng ký và hồ sơ giả đã được chuẩn bị trước, họ sẽ yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản cá nhân rồi bỏ trốn. Người thiệt thòi nhất là khách hàng: Vừa mất tiền, mất niềm tin vào bảo hiểm.

Khai báo sai hoặc thiếu thông tin

Điều 18, Luật Kinh doanh bảo hiểm 2000 quy định: “Bên mua bảo hiểm có nghĩa vụ kê khai đầy đủ, trung thực mọi chi tiết có liên quan đến hợp đồng bảo hiểm theo yêu cầu của doanh nghiệp bảo hiểm".

Trong trường hợp khách hàng khai báo sai hoặc thiếu thông tin theo quy định trong hợp đồng bảo hiểm, khi sự kiện bảo hiểm xảy ra, công ty bảo hiểm có quyền từ chối chi trả quyền lợi bảo hiểm. Rủi ro này cũng dẫn đến các vụ tranh chấp bảo hiểm.

Ông Ngô Trung Dũng, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV) từng chia sẻ: “Doanh nghiệp bảo hiểm không biết thông tin nên đã phát hành hợp đồng. Đến khi rủi ro xảy đến và nhận được yêu cầu giải quyết quyền lợi bảo hiểm, doanh nghiệp đi xác minh hồ sơ bệnh án của khách hàng có từ trước khi tham gia bảo hiểm nên ra quyết định từ chối chi trả, vậy là khách hàng đưa lên báo chí, khởi kiện”.

Không đọc kỹ hợp đồng bảo hiểm

Trong hợp đồng bảo hiểm có các điều khoản về quyền lợi và nghĩa vụ của khách hàng khi tham gia. Nhưng vì hợp đồng dài, các thuật ngữ trong hợp đồng bảo hiểm mang tính chuyên ngành nên thường khó hiểu. Đó cũng có thể là lý do khiến nhiều khách hàng bỏ qua bước đọc kỹ hợp đồng bảo hiểm trước khi ký kết. Trong trường hợp sự kiện bảo hiểm xảy nhưng lại thuộc danh mục loại trừ bảo hiểm, khách hàng sẽ không được bồi thường.

Bạn có thể tham khảo bài viết cách đọc hợp đồng bảo hiểm nhân thọ để hiểu rõ sự quan trọng của việc nghiên cứu hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trước khi đặt bút ký kết.

Rủi ro khi mua bảo hiểm nhân thọ

Gặp phải tư vấn viên thiếu kinh nghiệm

Nếu bạn được tư vấn viên thiếu kiến thức, kinh nghiệm xử lý, trong trường hợp có tiền sử bệnh án thì có thể bạn sẽ bị loại trừ bảo hiểm không đúng hoặc tăng phí không đáng có.

Thẩm định viên thiếu kinh nghiệm, kiến thức

Thẩm định viên thiếu kinh nghiệm, kiến thức khiến quyền lợi bảo hiểm của khách hàng không được chi trả thỏa đáng. Từ đó dễ dẫn đến các vụ kiện tụng, tố cáo công ty bảo hiểm.

Tham gia hợp đồng bảo hiểm chưa phù hợp với nhu cầu bảo vệ

Không phải sản phẩm bảo hiểm nhân thọ nào cũng tích hợp các yếu tố: Bảo vệ, tiết kiệm, đầu tư. Nếu yếu tố bảo vệ, tiết kiệm nhiều thì tính đầu tư thấp và ngược lại. Nếu như không tìm hiểu trước về sản phẩm và được tư vấn viên tư vấn thì có thể bạn sẽ lựa chọn tham gia sản phẩm không phù hợp với nhu cầu của mình. Ví dụ bạn tham bảo hiểm nhân thọ với mục đích bảo vệ mà lại tham gia các sản phẩm liên kết đầu tư thì tính bảo vệ của sản phẩm không được cao.

Mức phí bảo hiểm vượt quá điều kiện cho phép

Phí bảo hiểm và số tiền bảo hiểm có mối quan hệ mật thiết với nhau. Phí bảo hiểm càng lớn thì số tiền bảo hiểm càng nhiều. Tuy nhiên, tham gia bảo hiểm nhân thọ là cả quá trình dài, không phải đóng phí một lần duy nhất. Nhiều người chọn quyền lợi bảo hiểm cao khiến mức phí bảo hiểm vượt quá điều kiện tài chính của gia đình mình. Lúc đó, mức phí bảo hiểm vô tình trở thành áp lực với nhiều gia đình. Thậm chí, nhiều người phải chấp nhận hủy bỏ hợp đồng giữa chừng vì không đủ tiền đóng phí bảo hiểm. Hợp đồng chấm dứt, quyền lợi bảo hiểm không còn, số tiền nhận lại ít hơn phí bảo hiểm đã đóng, người thiệt thòi vẫn chính là khách hàng. Đừng bỏ qua bài viết nên mua với mức bao nhiêu tiền thì hợp lý để biết phân chia tài chính của mình sao cho hợp lý và có thể duy trì được hợp đồng bảo hiểm lâu dài

Quên đóng phí hợp đồng bảo hiểm

Khoản 2, Điều 35, Luật kinh doanh bảo hiểm 2000 quy định như sau:

“2. Trong trường hợp phí bảo hiểm được đóng nhiều lần và bên mua bảo hiểm đã đóng một hoặc một số lần phí bảo hiểm nhưng không thể đóng được các khoản phí bảo hiểm tiếp theo thì sau thời hạn 60 ngày, kể từ ngày gia hạn đóng phí, doanh nghiệp bảo hiểm có quyền đơn phương đình chỉ thực hiện hợp đồng, bên mua bảo hiểm không có quyền đòi lại khoản phí bảo hiểm đã đóng nếu thời gian đã đóng phí bảo hiểm dưới hai năm, trừ trường hợp các bên có thoả thuận khác.”

Như vậy, nếu khách hàng không đóng phí bảo hiểm khi đến hạn, các công ty bảo hiểm sẽ gia hạn thời gian đóng phí tối đa 60 ngày kể từ ngày đến hạn đóng phí. Kết thúc thời gian gia hạn mà khách hàng vẫn chưa hoàn thiện việc đóng phí thì công ty bảo hiểm có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng bảo hiểm. Khi đó, khách hàng sẽ bị mất quyền lợi bảo hiểm, khoản tiền nhận lại ít hơn số tiền đóng phí bảo hiểm, thậm chí là mất toàn bộ nếu thời gian đóng phí dưới 2 năm.

Không khai báo bổ sung thông tin khi sai sót hoặc thay đổi thông tin cá nhân, cư trú

Nếu khách hàng khai báo sai thông tin hoặc thay đổi thông tin cá nhân hay ra nước ngoài phải có trách nhiệm khai báo với công ty bảo hiểm để có phương án xử lý phù hợp.

Ví dụ theo quy tắc, điều khoản của sản phẩm Chắp Cánh Tương Lai của Manulife, trong thời gian hợp đồng còn hiệu lực, bên mua bảo hiểm có thể thông báo bằng văn bản đến công ty để yêu cầu các thay đổi liên quan đến hợp đồng như: Thay đổi nơi cư trú, thông tin liên hệ (địa chỉ, số điện thoại, thư điện tử), họ tên hoặc thông tin về giấy tờ tùy thân đã đăng ký với công ty của bên mua bảo hiểm và/hoặc người được bảo hiểm; Thay đổi nghề nghiệp/tính chất công việc hoặc di chuyển ra nước ngoài từ 90 (chín mươi) ngày trở lên của người được bảo hiểm…. Các thay đổi này sẽ chỉ có hiệu lực sau khi được công ty chấp thuận bằng văn bản.

Manulife cũng quy định, nếu có bất kỳ tranh chấp nào không thể giải quyết thông qua thương lượng thì tranh chấp đó sẽ được đưa ra tòa án có thẩm quyền nơi bên mua bảo hiểm cư trú hợp pháp hoặc nơi công ty có trụ sở chính để phân xử.

Ông Ngô Trung Dũng, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam chia sẻ, khi có sự thay đổi nghề, nghiệp cư trú sẽ dẫn đến thay đổi tỷ lệ rủi ro. Ví dụ như một người làm nhân viên văn phòng nghỉ việc làm nghề tự do hoặc một đang sống ở Việt Nam chuyển ra nước ngoài định cư thì mức độ rủi ro khác nhau. 

Những rủi ro về mặt pháp lý có thể xảy ra

Rủi ro xảy ra trong thời gian chờ

Thời gian chờ trong bảo hiểm nhân thọ là khoảng thời gian mà bạn sẽ không nhận được quyền lợi bảo hiểm nếu có sự kiện bảo hiểm xảy ra. Nếu chẳng may người được bảo hiểm gặp rủi ro về sức khỏe, thân thể, tính mạng trong thời gian này, công ty bảo hiểm không có trách nhiệm phải chi trả. 

Hủy hợp đồng giữa chừng

Vì lý do nào đó bạn phải hủy hợp đồng bảo hiểm nhân thọ giữa chừng khiến số tiền nhận về không đáng kể, thậm chí không nhận được đồng nào trong 2 năm đầu hợp đồng.

Cách phòng tránh rủi ro khi tham gia bảo hiểm nhân thọ

Để đảm bảo quyền lợi của mình khi tham gia bảo hiểm nhân thọ, khách hàng cần lưu ý một số điều sau:

- Dù mối quan hệ của bạn với tư vấn viên có thân thiết đến đâu nhưng cũng đừng vì thế mà tìm hiểu qua loa rồi đặt bút ký. Cũng không nên vì sự thân thiết này mà bất chấp mua bảo hiểm. Khi bạn có ý định tham gia, bạn nên tìm hiểu ưu nhược điểm của bảo hiểm nhân thọ là gì, mua nó với mục đích gì, mức phí bao nhiêu, quyền lợi ra sao…

Vì thời gian tham gia bảo hiểm nhân thọ khá dài, nếu bạn không thực sự hiểu liệu rằng bạn có duy trì hợp đồng cho đến ngày đáo hạn? Hơn nữa, trong hợp đồng bảo hiểm cũng có rất nhiều thuật ngữ khó hiểu, nếu không được tư vấn rất có thể bạn sẽ hiểu sai, hiểu chưa hết ý dẫn đến nhiều rắc rối về sau.

- Cần tìm hiểu kỹ thông tin về đại lý bảo hiểm tư vấn cho mình. Trong trường hợp cần thiết có thể gọi điện trực tiếp đến công ty bảo hiểm để được hỗ trợ kiểm tra thông tin về đại lý bảo hiểm đó. Thậm chí bạn có quyền thay đổi đại lý bảo hiểm nhân thọ nếu phát hiện những trường hợp đại lý "đem con bỏ chợ", không vững về chuyên môn hoặc cố tình làm sai...

- Kê khai trung thực các thông tin trong hợp hợp đồng bảo hiểm, nhất là thông tin về độ tuổi, tình trạng sức khỏe, nghề nghiệp của người được bảo hiểm vì nó trực tiếp ảnh hưởng đến phí bảo hiểm hàng tháng và quyền lợi bảo hiểm sau này.

- Đọc kỹ hợp đồng bảo hiểm, nội dung nào chưa hiểu cần hỏi lại để tư vấn viên giải thích. Đặc biệt, các thông tin quan trọng cần nắm vững như: Quyền lợi bảo hiểm, nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm và công ty bảo hiểm, các trường hợp không được bồi thường, các hình thức đóng phí và trách nhiệm đóng phí, quy trình và thủ tục nhận quyền lợi bảo hiểm

- Lựa chọn doanh nghiệp bảo hiểm đã có uy tín trên thị trường Việt Nam.

- Cân nhắc giữa yêu cầu và khả năng tài chính của mình, để chọn mua sản phẩm bảo hiểm nhân thọ có mức phí phù hợp. Nếu bạn tham gia với mức phí quá ít nếu chẳng may rủi ro xảy ra, số tiền bồi thường không đủ để khắc phục rủi ro. Ngược lại tham gia với số tiền quá nhiều sẽ bị áp lực kinh tế trong thời gian dài. Theo lời khuyên của các chuyên gia, chỉ nên tham gia với mức phí từ 10 - 15% thu nhập mỗi tháng.

Bảo hiểm nhân thọ là một hợp đồng dài hạn, hãy tìm hiểu kỹ thông tin về nó trước khi tham gia để giảm thiểu tối đa các rủi ro có thể xảy ra. Nếu bạn còn vướng mắc, hãy đăng ký để được tư vấn nhanh nhất.