Cách đọc hợp đồng bảo hiểm nhân thọ và những lưu ý cần biết

Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ gồm những gì?

Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là sự thỏa thuận giữa bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm. Trong đó, bên mua bảo hiểm có trách nhiệm đóng phí đầy đủ và đúng hạn còn doanh nghiệp bảo hiểm sẽ chi trả quyền lợi bảo hiểm khi sự kiện bảo hiểm xảy ra.

Một bộ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ thường bao gồm những loại giấy tờ sau:

• Đơn yêu cầu bảo hiểm
• Giấy chứng nhận bảo hiểm
• Bảng minh họa quyền lợi bảo hiểm
• Bản quy tắc và điều khoản của sản phẩm bảo hiểm
• Các thỏa thuận khác bằng văn bản (nếu có)
• Hóa đơn đóng phí kỳ đầu tiên (nếu có)

Với những người lần đầu tham gia bảo hiểm có thể sẽ gặp khó khăn trong việc đọc hiểu bảng minh họa quyền lợi bảo hiểm, bản quy tắc và điều khoản sản phẩm bảo hiểm. Vì vậy, trong phạm vi bài viết này sẽ hướng dẫn khách hàng cách đọc 2 loại giấy tờ này để tránh gặp phải những rủi ro khi mua bảo hiểm nhân thọ.

Hướng dẫn cách đọc hợp đồng bảo hiểm nhân thọ

Cách đọc cách đọc hợp đồng bảo hiểm nhân thọ

Cách đọc bảng minh họa quyền lợi bảo hiểm

Với mong muốn giúp khách hàng dễ dàng nắm được quyền lợi của mình khi tham gia bảo hiểm nhân thọ, các công ty bảo hiểm đã cung cấp bảng minh họa quyền lợi bảo hiểm đi kèm với hợp đồng mà khách hàng tham gia. Chỉ cần nắm được cách đọc bảng minh họa quyền lợi bảo hiểm, khách hàng sẽ có cái nhìn tổng quan về sản phẩm đó.

Bảng minh hoạ quyền lợi bảo hiểm thường có 2 phần: quyền lợi đảm bảo và quyền lợi không đảm bảo. Trong đó:

• Với quyền lợi đảm bảo, công ty bảo hiểm cam kết sẽ chi trả đúng số tiền bảo hiểm như trên bảng minh họa khi sự kiện bảo hiểm xảy ra. Quyền lợi này thường áp dụng với quyền lợi tử vong hoặc thương tật toàn bộ vĩnh viễn, quyền lợi bệnh lý nghiêm trọng... 
• Với quyền lợi không đảm bảo thì chỉ mang tính chất minh họa vì nó còn phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty bảo hiểm. Quyền lợi không đảm bảo thường áp dụng với quyền lợi bảo tức định kỳ, giá trị hoàn lại.

Trong bảng minh họa quyền lợi bảo hiểm nhân thọ thường bao gồm các thông tin cơ bản như:

- Thông tin của bên mua bảo hiểm, người được bảo hiểm như họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, tuổi, nghề nghiệp...

- Thông tin hợp đồng bảo hiểm mà khách hàng tham gia như: Tên sản phẩm bảo hiểm, thời hạn hợp đồng, tổng phí bảo hiểm định kỳ...

- Tóm tắt quyền lợi bảo hiểm của sản phẩm.

- Xác nhận của bên mua bảo hiểm và tư vấn tài chính.

Ví dụ 1:

Khách hàng có thể tham khảo minh họa quyền lợi bảo hiểm Cuộc Sống Tươi Đẹp Ưu Việt của Manulife như sau:

- Khách hàng Nguyễn Văn A, giới tính nam, 30 tuổi muốn tham gia sản phẩm bảo hiểm Cuộc Sống Tươi Đẹp Ưu Việt của Manulife với thông tin chi tiết như sau:

Lưu ý: Mức phí bảo hiểm trên được tính cho người có sức khỏe bình thường theo tiêu chuẩn của công ty bảo hiểm Manulife. Phí bảo hiểm thực tế của mỗi khách hàng sẽ phụ thuộc vào kết quả thẩm định của công ty bảo hiểm.

Dưới đây là bảng minh họa quyền lợi bảo hiểm cho sản phẩm chính:

Cách đọc quyền lợi bảo hiểm tại một số cột mốc quan trọng:

Quyền lợi khách hàng nhận được: Có 2 cột quyền lợi: Quyền lợi đảm bảo và quyền lợi không đảm bảo.

1. Quyền lợi đảm bảo 

Quyền lợi đảm bảo là quyền lợi mà khách hàng A chắc chắn nhận được khi tham gia sản phẩm Cuộc Sống Tươi Đẹp Ưu Việt của Manulife, bao gồm:

- Quyền lợi bệnh lý nghiêm trọng:

• Chi trả qua nhiều giai đoạn (giai đoạn sớm, giai đoạn giữa, giai đoạn cuối) với tổng quyền lợi lên đến 300% số tiền bảo hiểm tương ứng với 600 triệu đồng (chi trả 400 triệu đồng cho giai đoạn sớm và giữa, 200 triệu đồng cho giai đoạn cuối).
• Chi trả thêm 25% số tiền bảo hiểm tương ứng với 50 triệu đồng cho quyền lợi bệnh lý nghiêm trọng đối với trẻ em hoặc bệnh lý theo giới tính.

- Quyền lợi tử vong:

Khách hàng được chi trả 200% số tiền bảo hiểm tương ứng với 400 triệu đồng nếu người được bảo hiểm tử vong.

- Giá trị hoàn lại

Giá trị hoàn lại là số tiền mà bên mua bảo hiểm sẽ nhận được khi chấm dứt hợp đồng trước thời hạn hoặc trước khi sự kiện được bảo hiểm xảy ra. 

Nếu khách hàng hủy năm hợp đồng đầu tiên: Khi khách hàng A 31 tuổi, nếu hủy hợp đồng khách hàng chỉ nhận được 148.000 đồng trong khi tổng phí bảo hiểm phải đóng là 15.902.000 đồng.

Lưu ý: Giá trị hoàn lại đang được tính toán dựa trên giả định chưa có bất kỳ quyền lợi bệnh lý nghiêm trọng nào được chi trả.

Từ năm thứ 2, giá trị tiền mặt được tính bằng công thức sau:

Ví dụ: Cách tính giá trị tiền mặt tại năm thứ 2 hợp đồng như sau:

• Tổng giá trị hoàn lại tại năm thứ 2 hợp đồng = 1.305.000 đồng
• Quyền lợi phiếu tiền mặt an nhàn tích lũy tại năm thứ 2 hợp đồng = 0
• Bảo tức định kỳ tích lũy tại năm thứ 2 hợp đồng = 0
• Bảo tức tri ân tích lũy tại năm thứ 2 hợp đồng = 345.000 đồng.

>> Giá trị tiền mặt = 1.305.000 - 345.000 = 960.000 đồng. Các năm tiếp theo tính tương tự như công thức trên.

2. Quyền lợi không đảm bảo

 Quyền lợi không đảm bảo chỉ mang tính chất minh họa vì số tiền bảo hiểm được chi trả sẽ phụ thuộc vào tình hình kinh doanh của công ty vào mỗi năm tài chính, bao gồm các quyền sau:

- Quyền lợi phiếu tiền mặt an nhàn tích lũy: Trong 5 năm hợp đồng đầu tiên, quyền lợi phiếu tiền mặt an nhàn tích lũy bằng 0.

- Bảo tức là khoản không đảm bảo được chi trả dựa vào kết quả hoạt động của Quỹ mà khách hàng A tham gia chia lãi. Trong đó:

Bảo tức định kỳ được chi trả hàng năm vào mỗi ngày kỷ niệm hợp đồng. Cụ thể, khách hàng A có thể được chi trả:

• 148.000 đồng vào năm hợp đồng thứ nhất
• 345.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 2
• 649.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 3
• 1.072.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 4
• 1.623.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 5.

Bảo tức tri ân tích lũy trong 5 năm hợp đồng đầu tiên bằng 0

- Tổng giá trị hoàn lại được chi trả từ năm thứ nhất hợp đồng, mức chi trả được minh họa là:

• 148.000 đồng vào năm hợp đồng thứ nhất
• 1.305.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 2
• 4.569.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 3
• 10.052.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 4
• 17.923.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 5.

Nhìn vào cột tổng quyền lợi ước tính, ta có thể có thể thấy:

Và:

Từ năm hợp đồng thứ 12 trở đi: Quyền lợi bảo tức tri ân tích lũy được chi trả như sau:

• 13.274.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 12 (khi đó khách hàng A 42 tuổi)
• 25.508.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 13
• 36.500.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 14
• 46.037.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 15.

Từ năm hợp đồng thứ 45 trở đi:

- Quyền lợi phiếu tiền mặt an nhàn tích lũy được chi trả như sau:

• 200.000.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 45 (khi đó khách hàng A 75 tuổi)
• 212.500.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 46
• 225.500.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 47
• 239.000.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 48
• 254.885.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 49
• 270.815.000 đồng vào năm hợp đồng thứ 50.

- Quyền lợi bệnh lý nghiêm trọng sẽ không được chi trả.

Tóm tắt quyền lợi bảo hiểm của sản phẩm Cuộc Sống Tươi Đẹp Ưu Việt của Manulife như sau:

Cách đọc bản quy tắc và điều khoản của hợp đồng

Bản quy tắc và điều khoản của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là những thông tin quy định các nội dung liên quan đến sản phẩm bảo hiểm mà khách hàng tham gia như:

• Giải thích các thuật ngữ được sử dụng trong hợp đồng bảo hiểm
• Thông tin về nghĩa vụ của bên mua bảo hiểm và công ty bảo hiểm
• Quy định về việc đóng phí bảo hiểm
• Các thông tin về quỹ đầu tư, lãi suất đầu tư
• Quy định về chấm dứt hợp đồng bảo hiểm và khôi phục hiệu lực hợp đồng
• Quy định về thủ tục giải quyết quyền lợi bảo hiểm
• Thông tin về các loại trừ bảo hiểm…

Trong đó, khách hàng cần lưu ý một số điều khoản quan trọng như:

Ngày hiệu lực hợp đồng

Mỗi công ty bảo hiểm sẽ đưa ra cách giải thích riêng về thuật ngữ này.

Ví dụ:

- Trong bản quy tắc và điều khoản sản phẩm bảo hiểm PRU-Vui Sống của Prudential có nêu rõ:

“Ngày hiệu lực hợp đồng: là ngày Bên mua bảo hiểm hoàn tất Hồ sơ yêu cầu bảo hiểm và đóng đầy đủ Phí bảo hiểm ban đầu theo quy định của Prudential, với điều kiện Bên mua bảo hiểm: (i) là tổ chức còn hoạt động, (ii) là các nhân còn sống; và Người được bảo hiểm còn sống vào thời điểm Hồ sơ yêu cầu bảo hiểm được Prudential chấp nhận, nếu không có thỏa thuận khác. Ngày hiệu lực hợp đồng được ghi trong Giấy Chứng nhận bảo hiểm".

- Trong bản quy tắc, điều khoản của sản phẩm An Khoa Trạng Nguyên thì ngày hiệu lực hợp đồng lại được giải thích như sau:

“Trường hợp Người được bảo hiểm và Bên mua bảo hiểm còn sống tại ngày Bảo Việt Nhân thọ phát hành Giấy chứng nhận bảo hiểm, ngày Hợp đồng bảo hiểm phát sinh hiệu lực (Ngày hiệu lực Hợp đồng) là ngày đóng Phí bảo hiểm ước tính với điều kiện Bên mua bảo hiểm đã hoàn tất Giấy yêu cầu bảo hiểm.

Những rủi ro xảy ra trước ngày Bảo Việt Nhân thọ phát hành Giấy chứng nhận bảo hiểm được giải quyết theo quy định về Bảo hiểm tạm thời tại Khoản 3.2 Điều 3”.

Như vậy, ngày hiệu lực hợp chính là ngày mà hợp đồng bảo hiểm nhân thọ khách hàng tham có hiệu lực. Công ty bảo hiểm cam kết chi trả đầy đủ quyền lợi bảo hiểm theo quy định trong hợp đồng nếu chẳng may khách hàng gặp phải những rủi ro không mong muốn kể từ ngày hợp đồng bảo hiểm có hiệu lực.

Bản quy tắc và điều khoản hợp đồng khách hàng cần nắm rõ (Nguồn: Prudential) 

Thời gian chờ bảo hiểm

Thời gian chờ bảo hiểm của bảo hiểm nhân thọ là khoảng thời gian mà công ty bảo hiểm không phải bồi thường nếu khách hàng gặp phải rủi ro áp dụng thời gian chờ.

Ví dụ: Trong bản quy tắc, điều khoản sản phẩm Manulife Tự Tin 360 quy định về thời gian chờ như sau:

“Điều 7 Thời gian chờ và thời gian còn sống

Công Ty sẽ không chi trả Quyền lợi bảo hiểm Ung Thư Giai Đoạn Sớm và/hoặc Quyền lợi bảo hiểm Ung Thư Giai Đoạn Cuối quy định tại Điều 2 nếu: 

a) Người Được Bảo Hiểm được chẩn đoán hoặc điều trị hoặc có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào của bệnh Ung Thư Giai Đoạn Sớm hoặc Ung Thư Giai Đoạn Cuối trong vòng 90 (chín mươi) ngày kể từ (i) Ngày Cấp Hợp Đồng hoặc (ii) ngày khôi phục hiệu lực gần nhất của Hợp Đồng này, tùy thuộc vào ngày nào đến sau.

a) Người Được Bảo Hiểm được chẩn đoán hoặc điều trị hoặc có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào của bệnh Ung Thư Giai Đoạn Sớm hoặc Ung Thư Giai Đoạn Cuối trong vòng 90 (chín mươi) ngày kể từ (i) Ngày Cấp Hợp Đồng hoặc (ii) ngày khôi phục hiệu lực gần nhất của Hợp Đồng này, tùy thuộc vào ngày nào đến sau”.

Loại trừ bảo hiểm nhân thọ

Loại trừ bảo hiểm là các rủi ro xảy ra không được công ty bảo hiểm chi trả quyền lợi bảo hiểm. Loại trừ bảo hiểm sẽ được quy định rõ trong bản quy tắc và điều khoản sản phẩm bảo hiểm. Một số sản phẩm bảo hiểm sẽ có loại trừ chung của sản phẩm và loại trừ riêng áp dụng cho từng quyền lợi bảo hiểm.

Ví dụ: Trong bản quy tắc, điều khoản sản phẩm FWD Đón đầu thay đổi 3.0 quy định công ty sẽ không chi trả quyền lợi bảo vệ nếu sự kiện bảo hiểm xảy ra thuộc một trong những trường hợp sau:

- Người được bảo hiểm tự tử hay tự gây thương tích cho bản thân:

• Loại trừ này sẽ chỉ áp dụng trong 24 tháng tính từ ngày hiệu lực hợp đồng hoặc ngày khôi phục hiệu lực hợp đồng gần nhất.
• Trong trường hợp khách hàng tăng số tiền bảo hiểm, thời hạn 24 tháng sẽ áp dụng cho phần tăng thêm của số tiền bảo hiểm kể từ ngày số tiền bảo hiểm mới có hiệu lực.

- Người được bảo hiểm có hành vi cố ý vi phạm pháp luật hoặc bên mua bảo hiểm, người thụ hưởng hoặc bất kỳ người nào sẽ nhận quyền lợi bảo hiểm có hành vi cố ý vi phạm pháp luật đối với người được bảo hiểm.

Ngoài ra, trong bản quy tắc và điều khoản còn rất nhiều thông tin quan trọng. Khách hàng hãy tham khảo bài viết: 11 điều khoản của bảo hiểm nhân thọ bạn cần chú ý để biết thêm thông tin.

Như vậy, cách đọc hợp đồng bảo hiểm nhân thọ cũng khá phức tạp. Với những người lần đầu tham gia bảo hiểm chắc hẳn sẽ gặp một chút khó khăn khi đọc hiểu hợp đồng. Vì vậy, bạn nên nhờ sự giúp đỡ của tư vấn viên để hiểu đúng, đầy đủ về hợp đồng bảo hiểm mà mình tham gia.