Séc chuyển khoản là gì? Quy trình thanh toán Séc chuyển khoản

Séc hay còn gọi là chi phiếu là một văn kiện mệnh lệnh vô điều kiện của chủ tài khoản (được lập trên mẫu in sẵn theo thể thức luật định), ra lệnh cho ngân hàng - tổ chức quản lý tài khoản - trích từ tài khoản tiền gửi của mình để trả cho người có tên trong séc, hoặc trả theo lệnh của người ấy hoặc trả cho người cầm séc một số tiền nhất định, bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản.

Séc chuyển khoản là gì?

Séc chuyển khoản là tờ séc do chủ tài khoản ký phát và trực tiếp giao cho người thụ hưởng để thực hiện nghĩa vụ thanh toán của mình.

Như vậy, khi nhận Séc, người thụ hưởng không biết chắc chắn khả năng thanh toán của người ký phát đối với tờ Séc đó. Do đó, Séc chuyển khoản thường dùng trong trường hợp 2 bên tín nhiệm nhau trong thanh toán.

Cũng vì sự không chắc chắn này nên trong thanh toán Séc chuyển khoản, đơn vị thanh toán phải tuân thủ nguyên tắc hạch toán: Ghi NỢ trước, ghi CÓ sau.

Người thụ hưởng Séc có thể nộp séc vào đơn vị thanh toán theo 1 trong 3 trường hợp sau:

• Người ký phát và người thụ hưởng cùng mở tài khoản tại một tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán thì người thụ hưởng trực tiếp xuất trình Séc tại địa điểm thanh toán xin thụ hưởng số tiền trên séc.
• Nếu người ký phát và người thụ hưởng không cùng mở tài khoản tại một tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, người thụ hưởng có thể trực tiếp nộp hoặc uỷ quyền cho tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán phục vụ mình thay mặt mình xuất trình và thu hộ số tiền trên tờ Séc với điều kiện đơn vị thanh toán và đơn vị thu hộ đã có sự thoả thuận trước về việc tổ chức thanh toán séc cho khách hàng của hai bên.
• Trường hợp tờ Séc được thanh toán qua Trung tâm thanh toán bù trừ Séc sẽ được đơn vị thu hộ xuất trình tại Trung tâm thanh toán bù trừ Séc. Cuối phiên giao dịch, sau khi đã tiếp nhận và thực hiện bù trừ séc từ các đơn vị thành viên, Trung tâm sẽ thanh toán số phải thu (phải trả) về Séc cho các đơn vị thành viên.

Xem thêm: Séc bảo chi là gì? Cần lưu ý gì khi dùng Séc bảo chi?

Séc chuyển khoản là gì?

Quy trình thanh toán Séc chuyển khoản

Quy trình thanh toán như sau:

• Người bán giao hàng hóa, dịch vụ cho người mua
• Người mua ký phát hành Séc chuyển khoản (SCK) và giao trực tiếp cho người bán
• Người bán lập bảng kê nộp Séc (BKNS) cùng với các tờ Séc chuyển khoản gửi đến ngân hàng đề nghị thanh toán (Một BKNS có thể gồm nhiều tờ séc cùng đến một ngân hàng phát hành)
• Chuyển BKNS kèm các tờ Séc chuyển khoản sang đơn vị thanh toán
• Đơn vị thanh toán thực hiện kiểm soát, hạch toán và ghi nợ cho người phát hành Séc
• Truyền Lệnh chuyển Có tới địa điểm đơn vị thu hộ
• Căn cứ vào Lệnh chuyển Có nhận được đơn bị thu hộ ghi Có cho người thụ hưởng

Khi tiếp nhận BKNS cùng các tờ SCK, kế toán phải kiểm soát tính chất hợp pháp hợp lệ của tờ Séc, kiểm tra số dư tài khoản tiền gửi của người phát hành.

• Nếu thấy tờ Séc không đảm bảo tính hợp pháp sẽ loại khỏi bảng kê nộp Séc, trả lại cho người nộp Séc, yêu cầu lập BKNS khác phù hợp
• Nếu đủ điều kiện thì ghi ngày, tháng, năm thanh toán trên tờ Séc và ký nhận rồi trả lại một liên BKNS cho người nộp Séc làm biên lai nhận Séc.

Sau đó hạch toán:

• Nợ tài khoản (TK) tiền gửi thanh toán/người phát hành Séc
• Có TK tiền gửi thanh toán/người thụ hưởng

Trường hợp Séc bị phát hành quá số dư:

Nếu người thụ hưởng yêu cầu thanh toán một phần số tiền ghi trên Séc thì đơn vị thanh toán có nghĩa vụ thanh toán theo yêu cầu của người thụ hưởng trong phạm vi khoản tiền mà người ký phát hiện có và được sử dụng để thanh toán Séc.

Khi thanh toán, đơn vị thanh toán phải ghi rõ số tiền đã thanh toán trên tờ Séc và trả lại tờ Séc cho người thụ hưởng. Người thụ hưởng phải lập chứng từ biên nhận về việc thanh toán đó và giao cho đơn vị thanh toán.

Kế toán căn cứ vào các chứng từ hạch toán:

• Nợ TK tiền gửi thanh toán/người ký phát (Số tiền đã thanh toán)
• Có TK tiền gửi thanh toán/người thụ hưởng (Số tiền đã thanh toán)

Đến khi người ký phát đủ khả năng thanh toán số tiền còn lại trên tờ Séc, đơn vị thanh toán thực hiện thanh toán nốt số tiền còn lại đồng thời tính phạt chậm trả trên số tiền chưa thanh toán.

Kế toán căn cứ vào các chứng từ hạch toán:

• Nợ TK tiền gửi thanh toán/người ký phát (Số tiền chậm trả + Số tiền phạt)
• Có TK tiền gửi thanh toán/người thụ hưởng (Số tiền chậm trả + Số tiền phạt)

Trường hợp Séc bị phát hành quá số dư

Ưu - Nhược điểm của Séc chuyển khoản

Ưu điểm

• Hình thức này không đòi hỏi mở riêng tài khoản tiền gửi đảm bảo thanh toán.
• Thanh toán Séc còn giúp hạn chế tiền mặt tồn quỹ tại doanh nghiệp.
• Khi doanh nghiệp đưa tiền này vào ngân hàng để giao dịch bằng Séc chuyển khoản sẽ giúp doanh nghiệp nhận được tiền gửi hàng tháng.

Nhược điểm

• Phạm vi thanh toán không rộng.
• Chịu ảnh hưởng bởi sự tín nhiệm giữa hai đơn vị mua, bán. Rủi ro thuộc về người thụ hưởng vì khi nộp Séc vào ngân hàng, người thụ hưởng có được thanh toán ngay hay không còn phụ thuộc vào thiện chí trả nợ của người ký Séc.
• Séc chuyển khoản chỉ được thanh toán khi các đối tượng thanh toán cho nhau mở tài khoản ở cùng một ngân hàng hoặc mở tài khoản khác ngân hàng cùng địa bàn nhưng có tham gia thanh toán qua trung tâm thanh toán bù trừ tỉnh, thành phố.

Trên đây là một số thông tin về Séc chuyển khoản mà bạn cần phải biết. Để tránh gặp những khó khăn trong việc thanh toán Séc chuyển khoản thì bạn nên nắm rõ các quy trình khi thanh toán. Bởi lẽ thanh toán qua Séc chuyển khoản không phải là một điều dễ dàng.